Bình giữ nhiệt bị gỉ sét có nên dùng? Câu trả lời rõ ràng là “Không nên tiếp tục sử dụng!” Dù chỉ là vài đốm nâu hay vết ăn mòn nhẹ, nó cũng có thể gây ra những nguy cơ tiềm ẩn về sức khoẻ và ảnh hưởng đến hương vị đồ uống. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết để bảo vệ chính mình và gia đình!

Dấu hiệu nhận biết bình giữ nhiệt bị gỉ sét

Gỉ sét là hiện tượng oxy hóa kim loại, thường xảy ra khi sắt hoặc hợp kim chứa sắt tiếp xúc với oxy và độ ẩm. Trong trường hợp bình giữ nhiệt, bạn có thể dễ dàng nhận biết các đốm nâu, vệt ố đỏ cam hoặc thậm chí là các vết ăn mòn li ti xuất hiện trên bề mặt kim loại bên trong bình.

Vị trí thường bị gỉ sét:

• Đáy bình: Đây là nơi nước thường đọng lại và ít được làm khô hoàn toàn.
• Miệng bình: Vùng này tiếp xúc nhiều với không khí và thường bị ẩm ướt khi rót nước.
• Ron cao su và khu vực tiếp xúc với ron: Các khe hở nhỏ hoặc khu vực ron tiếp xúc trực tiếp với kim loại dễ bị tích tụ hơi ẩm.
• Nắp đậy kim loại: Nếu nắp bình có chi tiết kim loại, chúng cũng có thể bị gỉ sét.

Lưu ý: Thông thường, các vết bám của trà, cà phê hoặc cặn nước, có màu nâu sẫm hoặc vàng nhạt, có thể được làm sạch dễ dàng bằng chanh, giấm hoặc baking soda. Tuy nhiên, vết gỉ sét là những vết không thể bong ra bằng các phương pháp vệ sinh thông thường. Khi cạo nhẹ, bạn có thể thấy bề mặt kim loại bị ăn mòn hoặc bong tróc.

Tại sao không nên dùng bình giữ nhiệt bị gỉ sét?

Nguy cơ nghiêm trọng với sức khỏe

Đây là lý do quan trọng nhất khiến bạn phải loại bỏ ngay chiếc bình gỉ sét.

• Gỉ sét bong tróc, lẫn vào đồ uống, thức ăn: Khi bạn đổ nước nóng hoặc lạnh vào bình, các hạt gỉ sét li ti có thể bong ra và hòa lẫn vào đồ uống. Việc hấp thụ kim loại nặng từ gỉ sét trong thời gian dài có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là các bệnh về hệ tiêu hóa (buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng), hệ thần kinh (nhức đầu, chóng mặt, suy giảm trí nhớ) và thậm chí ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng khác.
• Nguy cơ nhiễm khuẩn: Các vết gỉ sét tạo ra bề mặt xù xì, không đồng đều, là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn, nấm mốc phát triển và trú ngụ. Dù bạn vệ sinh kỹ đến đâu, vi khuẩn vẫn có thể ẩn náu trong những kẽ hở đó, gây ô nhiễm đồ uống và dẫn đến các bệnh về đường ruột.

Ảnh hưởng đến chất lượng, hương vị đồ uống thức ăn

Kim loại bị gỉ sét có thể làm thay đổi hương vị nguyên bản của đồ uống. Cà phê sẽ mất đi mùi thơm đặc trưng, trà sẽ có vị chát khó chịu, và nước lọc cũng sẽ có mùi “kim loại”, mùi chua không mong muốn. 

Chưa kể, chiếc bình bị gỉ sét đựng đồ uống trông rất mất vệ sinh, mất thẩm mỹ, khiến người dùng e ngại mỗi lần sử dụng.

Giảm hiệu quả giữ nhiệt của bình

Lớp inox bên trong bình và lớp chân không giữ nhiệt đóng vai trò quan trọng trong việc cách nhiệt. Khi bị gỉ sét, cấu trúc vật liệu này bị phá hủy, khiến nhiệt nhanh thoát ra ngoài. Điều này khiến khả năng giữ nóng hoặc giữ lạnh của bình giảm sút đáng kể, khiến đồ uống nhanh chóng nguội đi hoặc đá nhanh tan.

Ảnh hưởng đến tuổi thọ của bình

Gỉ sét là quá trình ăn mòn kim loại. Một khi đã xuất hiện, quá trình này sẽ tiếp tục lan rộng và trầm trọng hơn, phá huỷ dần cấu trúc của bình. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng giữ nhiệt mà còn làm giảm tuổi thọ của sản phẩm. 

Nguyên nhân khiến bình giữ nhiệt bị gỉ sét

Để bình ở trong môi trường có độ ẩm cao

Việc cất giữ bình ở nơi ẩm ướt như tủ kín, hộc tủ nhà bếp hay bình không được làm khô hoàn toàn trong thời gian dài sẽ tạo điều kiện lý tưởng cho gỉ sét hình thành và lan rộng. 

Vệ sinh không đúng cách

• Sử dụng các loại chà rửa, cọ xát mạnh: Việc dùng cọ rửa bằng kim loại, miếng rửa bát thô ráp hoặc chà xát quá mạnh vào lòng bình có thể làm xước lớp bảo vệ bề mặt inox, tạo điều kiện cho quá trình oxy hóa.
• Sử dụng các hóa chất tẩy rửa mạnh: Các loại chất tẩy rửa công nghiệp, chất tẩy trắng có thể ăn mòn lớp inox, phá hủy cấu trúc vật liệu và đẩy nhanh quá trình gỉ sét.
• Không vệ sinh kỹ sau khi sử dụng: Đặc biệt khi đựng các đồ uống có đường hoặc axit, nếu bình không được rửa sạch ngày thì có thể tích tụ cặn bẩn, gây ăn mòn. 

Thời gian sử dụng dài

Ngay cả inox cao cấp cũng có thể bị lão hóa theo thời gian. Sau nhiều năm sử dụng, lớp bề mặt inox có thể bị bào mòn, làm tăng khả năng tiếp xúc trực tiếp với không khí và độ ẩm, dẫn đến gỉ sét.

Đựng các loại đồ uống không phù hợp

Một số loại đồ uống có tính chất ăn mòn cao có thể “tấn công” lớp inox bên trong bình:

• Đồ uống có tính axit cao: Nước cam, chanh, giấm, soda, nước ép trái cây chua,… Nếu dùng bình để đựng trong thời gian dài, thì những loại đồ uống có tính axit này có thể làm suy yếu bề mặt inox 
• Đồ uống có đường: Nước ngọt, sữa, cà phê sữa… Nếu bình không được vệ sinh kỹ, đường và cặn bẩn từ các loại đồ uống này sẽ lên men, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và axit ăn mòn.

Chất lượng inox kém

Bình giữ nhiệt kém chất lượng thường sử dụng loại inox không đạt chuẩn (ví dụ: inox 201 thay vì 304 hay 316), hoặc có tỉ lệ tạp chất cao. Loại inox này có khả năng chống ăn mòn kém, dễ bị gỉ sét khi tiếp xúc với nước và không khí.

Cách xử lý bình giữ nhiệt bị gỉ sét

Việc xử lý bình giữ nhiệt bị gỉ sét như thế nào sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết gỉ.

Trường hợp gỉ sét nhẹ

Đối với những vết gỉ sét mới xuất hiện, nhỏ và nông, bạn có thể thử các phương pháp làm sạch tự nhiên sau:

• Làm sạch bằng giấm trắng và baking soda: Đổ một lượng nhỏ giấm trắng vào bình (khoảng 1/4 bình) và rắc 1-2 thìa baking soda. Đậy nắp bình và lắc nhẹ để hỗn hợp hòa tan. Để yên trong khoảng 30 phút đến vài giờ (tùy mức độ gỉ sét). Dùng bàn chải mềm (chuyên dụng cho bình) cọ rửa nhẹ nhàng. Rửa sạch lại nhiều lần bằng nước ấm và xà phòng, sau đó để bình thật khô.
• Làm sạch bằng dầu oliu: Thấm một ít dầu oliu vào miếng vải mềm sạch. Chà xát nhẹ nhàng lên các vết gỉ sét. Dầu oliu giúp tạo lớp màng bảo vệ và làm mềm các vết gỉ, giúp chúng dễ bong ra hơn. Rửa sạch bình bằng nước ấm và xà phòng.
• Sử dụng kem đánh răng: Bôi một lượng nhỏ kem đánh răng lên vết gỉ sét. Dùng bàn chải mềm chà nhẹ theo vòng tròn. Rửa sạch lại với nước. Kem đánh răng có tính chất mài mòn nhẹ giúp loại bỏ các vết ố.

Lưu ý: Các phương pháp này chỉ hiệu quả với gỉ sét bề mặt, nhẹ và mới chớm. 

Trường hợp gỉ sét nặng

Thay mới bình giữ nhiệt. Đây là giải pháp duy nhất và an toàn nhất khi bình giữ nhiệt đã bị gỉ sét nghiêm trọng, ăn sâu vào kim loại hoặc có nhiều vết gỉ lớn. Việc cố gắng làm sạch chỉ là tạm thời và không loại bỏ được nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn từ các hạt gỉ bong tróc hoặc vi khuẩn trú ngụ.

Cách phòng tránh bình gỉ sét hiệu quả

Chọn bình giữ nhiệt bằng chất liệu thép không gỉ cao cấp

Ưu tiên các sản phẩm làm bằng inox 304 hoặc 316. Đây là các loại thép không gỉ cao cấp, có khả năng chống ăn mòn vượt trội, bền bỉ và an toàn tuyệt đối cho sức khỏe.

Tránh trầy xước, va đập lòng bình

Các vết trầy xước, dù nhỏ, cũng có thể phá hủy lớp bảo vệ bề mặt inox, tạo điều kiện cho gỉ sét phát triển. Do đó, cần hạn chế làm rơi bình và tránh dùng vật sắc nhọn hoặc dụng cụ cọ rửa bằng kim loại để vệ sinh lòng bình. 

Vệ sinh bình đúng cách và thường xuyên

Rửa sạch bình giữ nhiệt ngay sau khi sử dụng, đặc biệt khi đựng đồ uống có đường, sữa, hoặc các loại nước ép trái cây. Khi vệ sinh, dùng xà phòng nhẹ và nước ẩm. Tránh các loại hóa chất tẩy rửa mạnh hoặc thuốc tẩy. Luôn dùng bàn chải mềm hoặc miếng bọt biển. 

Sau khi vệ sinh, hãy úp ngược bình và để nơi thoáng mát cho bình khô ráo hoàn toàn trước khi đậy nắp. Không đậy nắp khi bình còn ẩm. 

Hạn chế dùng bình để đựng các chất lỏng có tính ăn mòn liên tục 

Hạn chế dùng bình để đựng các loại nước trái cây có tính axit cao như nước cam, chanh, bưởi,… Chỉ nên đựng trong thời gian ngắn. Nếu dùng, hãy rửa sạch bình ngay lập tức. Ngoài ra, nước muối cũng có tính ăn mòn kim loại cao, cần phải tránh đựng. 

Đặt bình ở nơi khô ráo, thoáng mát

Khi không sử dụng, hãy bảo quản bình giữ nhiệt ở nơi khô ráo, thoáng khí, tránh ánh nắng trực tiếp hoặc những nơi có độ ẩm cao như gần bồn rửa, trong tủ kín ẩm ướt.

Nếu chiếc bình giữ nhiệt của bạn đã có dấu hiệu gỉ sét nghiêm trọng, hãy bỏ nó ngay lập tức. Đừng đánh đổi sức khoẻ của chính mình. Đầu tư vào một chiếc bình giữ nhiệt mới, chất lượng cao và có chế độ bảo hành rõ ràng là khoản đầu tư thông minh cho sức khỏe và sự tiện lợi. Đừng chần chừ! Ghé ngay carez.com.vn để chọn cho mình một chiếc bình giữ nhiệt chống gỉ tuyệt đối, bền đẹp, an toàn và đáng tin cậy.